Việc lưu trữ dữ liệu mà một trong những việc quan trọng và rất cần thiết trong bất cứ hệ thống IT của bất kỳ doanh nghiệp nào. Để có thể lưu trữ được dữ liệu khối lượng lớn và thuận tiện trong truy cập dữ liệu chung, người ta sử dụng các hệ thống lưu trữ mạng là NAS (Network-attached storage) và SAN (Storage Area Network). Vậy có gì giống khác giữa NAS và SAN:
- Giống là cả hai cùng là thiết bị lưu trữ dữ liệu qua mạng TCP/IP.
- Khác nhau ở điểm quan trong là NAS là thiết bị lưu trữ được chia sẽ để ghi dữ liệu dưới dạng file như file server, trên đó triển khai các dịch vụ như SMB/CIFS (Server Message Block /Common Internet File System), NFS (Network File System) , AFP (Apple Filing Protocol). Với SAN là được hiểu là một hệ thống các thiết bị lưu trữ được kết nối thông qua các bộ chuyển mạch có tốc độ cao có thể sử dụng các công nghệ như Fibre Channel over Ethernet, iSCSI.. với việc ghi, truy xuất blook dữ liệu vào thiết bị lưu trữ thay vì là dạng file.
Để trang bị những thiết bị này thường chi phí cũng khá lớn, để giảm bớt chi phí ta có thể sử dụng phần mềm FreeNAS, phần mền này cho phép biến các máy tính trở thành các thiết bị lưu trữ mạng chuyên nghiệp, bạn có thể tận dụng các máy tính không được dùng đến với việc lắp thêm nhiều ổ cứng cho nó (lưu ý là nguồn phải đảm bảo cho việc chạy nhiều ổ cứng).
Bạn có thể đăng ký để tải phần mềm về tại trang web của FreeNAS, phần mềm này là phần mềm nhúng trong hệ điều hành FreeBSD, vì vậy sau khi tải về, bạn có thể ghi ra CD hoặc tạo một USB boot để tiến hành cài đặt, với các phiên bản sau này thì FreeNAS hổ trợ cả UEFI và BIOS.
Sau khi khởi động máy tính với thiết bị khởi động xong, bạn chọn Install/Upgrade để tiến hành cái đặt bên dưới chọn OK và Enter để tiếp tục. (để di chuyển lên xuống giữa các mục bạn dùng phím mũi tên, qua lại giữa các tùy chon ở dưới ta dùng phím Tab, áp dụng cho tất cả các màn hình trong quá trình cài đặt.)
Một cảnh báo là dung lượng RAM của máy chỉ có 4GB, ít hơn khuyến cáo của phần mềm, FreeNAS yêu cầu máy phải tối thiểu phải 8GB, để tiếp tục bạn chọn Yes.
Kế tiếp, chúng ta sẽ chọn ổ cứng để cài đặt FreeNAS lên đó, bạn có thể di chuyển lên xuống và dùng phím space (khoảng trắng ) để chọn hoặc bỏ chọn. Sau khi chọn xong, nhấn OK để tiếp tục.
Một cảnh báo rằng tất cả các phân vùng trên ổ đĩa sẽ bị xóa và bạn không thể dùng ổ đĩa này cho việc chia sẻ dữ liệu. Bạn chọn Yes để tiếp tục.
Sau đó hệ thống sẽ yêu cầu nhập bạn nhập password cho user Root, đây là user mật định và có quyền cao nhất để quản trị.
Tiếp theo bạn sẽ chọn sử dụng hệ thống BIOS hay UEFI, sau khi chọn xong bước này, phần mềm sẽ được cài đặt vào ổ cứng.
Sau khi cài đặt xong, hệ thống sẽ bật lên thông báo hoàn tất việc cài đặt, bạn chọn OK để hoàn tất và thoát ra.
Sau đó, chọn Reboot System và OK để khởi động lại máy.
Máy sau khi khởi lại động xong, sẽ có menu chọn để setup hệ thống, bạn có thể chọn 1 rồi Enter để thiết lập IP cho máy.
Bạn thiết lập IP theo hướng dẩn của hệ thống.
Sau khi, setup xong IP bạn có thể vào giao diện web của phần mềm từ máy client (dùng user là Root, password khi cài đặt) để tiếp tục setup các mục khác.
Bạn có thể xem chi tiết hơn trong video hướng dẩn bên dưới và thực hiện theo mô hình mạng ở đây.
Bạn có thể tham khảo cách chọn phần cứng cho NAS. Ngoài ra FreeNAS cũng cung cấp các thiết bị lưu trữ mạng được cài đặt sẵn.